Devijimi standard nuk na tregon se a është shuma e shpërdarjes në marrëdhënie me mesataren e madhe apo e vogël. Ky kufizim mposhtet përmes koeficientit të variacionit relativ (KVR), që paraqet devijimin e standardit si përqindje të mesatares:

KVR = \frac{s}{\bar{X}}\cdot 100.

Koeficienti i variacionit relativ përdoret:

  • për të krahasuar shpërndarjet e matura në njësi të njëjta, por që kanë mesatare të ndryshme
  • për të krahasuar shprndarjet e matura me njësi të ndryshme.

Treguesit kryesor relativ të variacionit janë:

  1. koeficienti i variancës;
  2. koefiecienti i dispersionit;
  3. varianca relative;
  4. koeficienti i variacionit të kuartilit etj.

Koeficienti i variancës

Koeficienti i variancës është tregues relativ i cili shpreh madhësinë relative të raportit në mes të devijimit standard dhe mesatares aritmetike të dukurisë masive. I varur nga karakteristikat e dukurisë dhe qëllimit të analizës statistikore, koeficienti i variancës shprehet në formë të thjeshtë si koeficient ose si madhësi numerike në përqindje. Formula e koeficientit të variancës jepet si me poshtë:

K_{v}=\frac{\sigma }{\bar{X}}

dhe në përqindje

 

K_{v}=\frac{\sigma }{\bar{X}}\cdot 100.

Në rastet kur koeficienti i variancës është i lartë, rezulton konstatimi se nën ndikimin e faktorëve të jashtëm dhe shmangiet e të dhënave të dukurisë nga madhësia mesatare janë të mëdha. Pra, sa më i vogël të jetë koeficienti i variacionit aq më homogjene janë të dhënat.

Koeficienti i dispersionit shprehet si:

K_{d}=\frac{\sigma\sqrt{2} }{\bar{X}}.

Varianca relative

Njëri nga treguesit relativë me rëndësi të matjes së variacionit është edhe varianca relative e cila jepet me formulën si në vijim: 

V_{r}=\frac{x_{i}-\bar{x}}{\bar{x}}, V_{r}=\frac{x_{i}-\bar{x}}{\bar{x}}\cdot 100.

Referenca

ITAP NJOHURI STATISTIKORE.2007.